Depresja poporodowa dotyczy dziś nawet do około 20% kobiet. Mimo, że obecnie można odnieść wrażenie, iż wiedza w tym temacie nie jest tematem tabu i ogólnodostępne są różne formy pomocy czy wsparcia, to wciąż istnieje szereg powodów, dla których jednak kobiety nie decydują się lub też nie są w stanie z takiej pomocy korzystać.
W badaniu „Barriers to seeking help for postpartum depression (PPD)” wyróżnionych zostało kilka głównych rodzajów barier, jakie powstrzymują kobiety przed sięgania po pomoc.
Bariery indywidualne
1. Stygmatyzacja i wstyd.
Wiele kobiet i przyznaje się, że doświadcza depresji poporodowej, ponieważ kierują nimi wstyd oraz obawy przed oceną. W niektórych kręgach wstydem jest także przyznawanie się do słabości, natomiast normą jest bycie silną za wszelką cenę.
2. Brak wiedzy.
Część kobiet nie łączy tego, co się z nimi dzieje w okresie poporodowym z depresją poporodową. Strach dotyczy też między innymi używania leków antydepresyjnych w okresie od poporodowym.
W wielu przypadkach brakuje świadomości na temat długoterminowych skutków depresji poporodowej, niebezpiecznych nie tylko dla matki ale i dla rozwoju dziecka.
3. Strach przed utratą praw rodzicielskich.
Typowe w depresji poporodowej lęki oraz brak wiary u matek dotkniętych PPD w to, że potrafią odpowiednio zaopiekować się swoimi dziećmi. Na tej bazie powstaje poczucie zagrożenia, że ktoś może im dziecko odebrać. Dlatego też nie chcą aby osoby z zewnątrz widziały, jak sobie nie radzą z nowymi wyzwaniami.
Bariery interpersonalne
1. brak wsparcia.
Kobiety, które nie mają wokół siebie sieci wsparcia bliskich osób, nie otrzymują wystarczającej empatii i zrozumienia, statystycznie rzadko proszą o pomoc.
2. Brak zaufania do służby zdrowia.
Wcześniejsze negatywne wspomnienia związane z pracownikami służby zdrowia mogą zniechęcać kobiety do szukania pomocy, w przypadku pogarszającego się stanu psychicznego po porodzie. Bywa niestety tak, że pracownicy, jak lekarze czy pielęgniarki ignorują niepokojące sygnały. Nieświadomie zniechęcają kobiety do dzielenia się informacjami na temat ich stanu psychicznego.
Bariery organizacyjne
1. Problem z dostępnością terapeutów czy innej profesjonalnej pomocy.
Ograniczona dostępność usług związanych ze zdrowiem psychicznym, długie oczekiwanie na wizytę, a także brak opieki dla dziecka w tym czasie to kolejna przeszkoda w sięganiu po profesjonalna profesjonalną pomoc.
2. Bariery finansowe.
Wysokie koszty leczenia – zwłaszcza prywatne; brak dostępu do leczenia, które pokrywane byłoby przez fundusz zdrowotny.
Bariery społecznościowe.
1. Przekonania zakorzenione w kulturze.
Pomimo, iż w wielu miejscach na świecie zaburzenia nastroju czy inne problemy natury psychicznej nie są już tak wielkim tematem tabu czy powodem do wstydu, w niektórych kręgach kulturowych problemy ze zdrowiem mentalnym są stygmatyzowane, a także bardzo bagatelizowane. Taka sytuacja zniechęca kobiety do zadbania o swoje lepsze samopoczucie po narodzinach dziecka.
2. Stresujące czynniki ekonomiczne i społeczne.
Trudności natury ekonomicznej i słabe, a wręcz toksyczne relacje w związkach, mogą również przyczynić się do niechęci do szukania pomocy.
Strategie pomocne w przezwyciężaniu wymienionych barier.
W przytoczonym badaniu znaleźć możemy rozwiązania dla wymienionych wyżej barier. Przezwyciężenie oporów przed szukaniem pomocy, wymaga wieloaspektowego podejścia, w tym zwiększenia świadomości na temat depresji poporodowej. Ważne, aby kobiety potrafiły u siebie rozpoznać niepokojące symptomy.
Tym samym dobrze byłoby, żeby bliscy byli bardziej świadomi, co może się wydarzyć w okresie poporodowym, jeśli chodzi o zdrowie psychiczne młodych mam.
Mocny system wsparcia wśród bliskich osób, które nie oceniają chcą pomóc, jest nie do przecenienia.
Ważne jest, aby stale ulepszane były dostępy do usług związanych ze zdrowiem psychicznym matek. Warto, aby rozwijały się ogólnodostępne Platformy online, dzięki którym korzystanie w profesjonalnej pomocy może odbywać się w domowym zaciszu. Istotne jest również to, aby pracownicy służby zdrowia cieszyli się zaufaniem wśród młodych matek.
Bibliografia:
doi.org/10.3389/fgwh.2024.1335437
Miller LJ. Depresja poporodowa. JAMA . (2002) 287(6):762–5. doi: 10.1001/jama.287.6.762
Corrigan CP, Kwasky AN, Groh CJ. Wsparcie społeczne, depresja poporodowa i profesjonalna pomoc: badanie matek w środkowo-zachodnich Stanach Zjednoczonych. J Perinat Educ . (2015) 24(1):48–60. doi: 10.1891/1058-1243.24.1.48
MMH Awareness Week 2019—TheBlueDotProject Maternal Mental Health. TheBlueDotProject. Dostępne online na stronie: https://www.thebluedotproject.org/mmhweek2019
Alfayumi-Zeadna S, Froimovici M, Azbarga Z, Grotto I, Daoud N. Bariery w leczeniu depresji poporodowej wśród rdzennych kobiet beduińskich w Izraelu: badanie grupy fokusowej. Health Soc Care Community . (2018) 27(3):757–66. doi: 10.1111/hsc.12693
Teaford D, McNiesh S, Goyal D. Doświadczenia nowych matek z internetowymi forami poporodowymi.
MCN Am J Matern Child Nurs . (2019) 44(1):40–5. doi: 10.1097/NMC.0000000000000489
Arifin SRM, Cheyne H, Maxwell M. Przegląd rozpowszechnienia depresji poporodowej w różnych kulturach.
AIMS Public Health . (2018) 5(3):260–95. doi: 10.3934/publichealth.2018.3.260
